M.Ö. 4000-3000, Uygarlığın Sümer'de doğuşu
|
M.Ö. 700'den az önce, Orta Asya'dan ve Güney Rusya'dan göç etmiş İskitler'in Ukrayna'da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla ticarete girişmeleri.
|
70-100, Dört İncil'in yazıldığı yıllar |
193, Roma Barışı'nın şiddete başvurulmasıyla bozulması. |
372, Hunlar'ın Güney Rusya'ya girip Ostrogotları sürüşleri. |
378-511, Roma imparatorluğu'nun büyük barbar akınlarıyla çökmesi |
451, Kalkedon Kurultayı'nın Papa'nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon'un saptadığı biçimiyle benimseyip,"monofizist" biçimini reddedişi. |
453, Attila'nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu'nun dağılması. |
552, Japonya'ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi. |
565'ten sonra (Doğu) Roma İmparatorlarının "Bizans İmparatoru" denmeye başlanışı. |
572, Türk İmparatorluğu'nun haneden kavgalarıyla ikisi de iç kavgalarla yıpranan doğu ve batı ordularına bölünmesi. |
600 dolayları, Hint Okyanusu'nda Hindu gemicilerin yerini Müslümanların alması. |
622, Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü. |
632, Hz. Muhammed'in ölümü |
632-1000 arasında İslam'ın Hızla yükselişi ve Ortadoğu'da Kuzey Afrika'da İspanya'da yayılışı, |
636, Arap ordusunun Bizans'ı Suriye'den ve Filistin'den çıkarması. |
642, Arap akıncı birliklerinin Mısır'ı ele geçirişleri. |
651, İran ve Mezopotamya'da Sasani iktidarının sona ermesi. |
651, Arap akıncı birliklerinin İran'ı ele geçirmeleri. |
711-715, Kuzey Afrika'nın ve İspanya'nın Müslümanların denetimine geçmesi |
711, Vizigot krallığının sona ermesi. |
715, İslamların Kuzeybatı Hindistan'daki Sind Bölgesinde, daha sonra da Hint Okyanusu'nda üstünlüğü ele geçirmeleri. |
717-718, Müslümanların Konstantinopolis'i kuşatmaları |
750, Emeviler'in halifelik döneminin sona ermesi. |
751, Talas Meydan Savaşı'nda Çin'e bağlı birkaç vahanın Müslümanlara kaptırılışı. |
756, baskı aygıtının Çin'de bulunuşu. |
800, Şarlman'a Papa tarafından Romalıların imparatoru olarak taç giydirilişi. |
831-1000 arası, Danimarka'nın İsveç'in ve Norveç'in Hristiyanlığa geçmeleri. |
840, Uygurların yıkılışı |
845, Budizmin Çin'de resmen yasa dışı sayılması; bunun üzerine Kore'de devlet dini yapılıp iyice benimsenmesi. |
900-14. yüzyıl ortaları, Avrupa'da toprakların tarıma açılışı. |
989, Rusya'nın Hristiyanlığa geçişi. |
1000 dolayları, kolonileşme ve ticari yayılma sürecinin başlayışı |
1000 dolayları, Gazneli Mahmut'un akınlarıyla İslam'ın Hindistan'ın İç bölgelerini ele geçirmeye başlaması. |
1000, Macaristan'ın Hristiyanlığa geçmesi |
1000 Hristiyanlığın Uzakbatı ülkelerinde Kelt, Cermen ve Slav kabileleri arasında yayılması. |
1000-1300 arası, Avrupa'da kasabaların hızla gelişmeleri. |
1000-1453 arası, İslamlığın Hindistan'da, Doğu Avrupa'da, Orta Asya'da yayılışı. |
1000-1500, İslam mimarlığının görkem ve incelik dönemi |
1054, Katolik-Ortodoks bölünmesinin, Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini afaroz etmeleriyle yaratılışı. |
1071, Malazgirt Savaşı ile Türklerin Hristiyanlık (Bizans) dünyasına karşı başarılı olup, Anadolu'nun iç bölgelerinin denetiminin Selçuk Türklerine geçişi. |
1096-1099, Birinci Haçlı Seferi. |
1171, Galler ülkesinin ve İrlanda'nın Anglo-Norman şövalyelerince fethinin tamamlanışı. |
1206-1227, Cengiz Han'ın yönetim dönemi |
1254; Avrupa'da imparatorluğun çökmesiyle, Papalığın, Latin Hristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren tek kurum olarak kalışı. |
1300'den sonra, Japonların geniş çaplı denizcilik eylemlerine girişmeleri. |
1347-1351, Avrupa'da Veba salgını |
1300, Rönesans'ın İtalya'da biçimlenmeye başlanışı. |
1354, Türkler'in Çanakkale Boğazı'nı geçip Gelibolu Yarımadasını ele geçirerek, Avrupa'ya adım atmaları. |
1389, Kosova Savaşı'nda Sırpları yenen Türklerin Balkanlarda askeri üstünlüğü ele geçirmeleri. |
1417, Papalık monarşisinin Konstanz kurultayında onaylanmasıyla Protestan-Katolik ikililiğinin azaltılması |
1430, Çinlilerin denizlerden çekilmesiyle Japonların Güneybatı Pasifik'te deniz üstünlüğünü ele geçirmeleri. |
1480 Moskova, Dükü III. İvan'ın Altınordu egemenliğini tanımayıp, "Çar" sanını alarak bağımsızlığını ilan edişi. |
1492, Kolomb'un okyanusu aşması |
1492, Müslüman Faslıların Avrupa'daki son kalesi Grenada'nın alınışı, bu olayla Hristiyan haçlı ruhunun körüklenmesi |
1500, İtalyan Rönesansı'nın doruğuna ulaşması |
1500'den sonra, Avrupa'nın deniz üstünlüğü kurması |
1500-1650, Avrupa'da fiyatların hızla yükseldiği "Fiyat Devrimi" |
1508 Şah İsmail'in Bağdat'ı fethetmesi |
1509 Portekizlilerin İslam filosunu Umman Denizi'ndeki Diu limanı açıklarında yenilgiye uğratmaları ve Hint Okyanusu'nda üstünlük kurmaya başlamaları, |
1511, Akdeniz'de, Türk İspanyol ve Portekiz güçleri arasında uzun deniz savaşlarının başlayışı. |
1512-1520, Yavuz Sultan selim yönetimi dönemi |
1513, İlk Portekiz tacirin Güney Çin kıyılarına gelmesi |
1514, Şah İsmail yanlılarının Anadolu'da büyük bir ayaklanmayı kışkırtmaları, |
1514, Çaldıran savaşında Şah İsmail'in yenilgiye uğratılması |
1515, Portekizlilerin Hürmüz Adası'nda üs kurmaları |
1520-1566, Kanuni Sultan Süleyman yönetimi dönemi |
1521, Cortez'in yeni Dünya'nın hazinelerinin kapısını (İspanyollara) açması, |
1526, Mohaç Savaşı'nda Türkler'den kaçan Macar kralının ölmesiyle, V. Karl'ın Bohemya ve Macaristan taçlarını ele geçirmesi. |
1526, Timur soyundan gelen Babür'ün Hindistan'ı ele geçirmesiyle, Babür İmparatorluğunun kurulması. |
1534-1603, İngiltere'de Tudor hanedanı yönetimi ve bölük pörçük reformlar dönemi |
1536, Fransa kralının, Habsburg gücüne karşı, Osmanlı imparatoruyla imzaladığı ittifak anlaşması. |
1590, dolayları mikroskopun icadı.
|
1598, İspanyol üstünlüğü döneminin başlayışı |
1600, denizlerde yeni bir güç dengesiyle, Hint Okyanusu'nda İspanyol ve Portekiz gemilerinin yerini Felemenk, İngiliz, Fransız gemilerinin alışı |
1600, Felemenk Doğu Hindistan Kumpanyası'nın kurulması |
1600'den sonra, İngilizlerin Hint Okyanusu'nda ticaret etkinliklerine başlamaları |
1601, İngiliz Doğu Hindistan kumpanyası'nın kurulması |
1608, bir Polonya ordusunun Moskova'yı ele geçirip bir kukla yönetim kurması |
1608 dolayları, teleskopun icadı |
1618-1648, Otuz Yıl Savaşları |
1620, ingilizlerin Massachussets kolonisini kurmaları |
1626, Felemenkler'in New York'ta koloni kurmaları |
1638, Japonya'nın kabuğuna çekilme politikası |
1642-1648, İngiliz iç savaşları |
1648, Fransız üstünlüğünün başlaması |
1648, İngiltere'de Parlamento egemenliğinin kurulması |
1648-1715, XVI. Louis yönetimi dönemi |
1648-1789, Avrupa'nın Eski Rejim ve kolonici yayılma dönemi |
1649, İngiliz kralı I. Charles'in idamı |
1653-1689, Fransa'nın rakipleri karşısında kesin üstünlüğe sahip olduğu dönem |
1688, İngilizlerin İspanyol armadasına karşı zafer kazanmaları |
1689, Petro'nun Avrupa gezisi dönüşü, geniş çaplı reform hareketlerini başlatması |
1696, Petro'nun Türklere karşı başarısı. |
1700-1721, Petro'nun İsveçlileri yenilgiye uğratabilip, Finlandiya Körfezinde denize açılabilmesi. |
1745, Abdül Vahab'in Arabistan'da Vahhabiliğin ilkelerini oluşturması |
1763, İngiltere'nin Hindistan, Kanada gibi denişaşırı ülkelerde kesin zafer kazanması. |
1768-1774, Rusların Osmanlı ordularını ağır bir yenilgiye uğratmaları ve Küçük Kaynarca Anlaşması'nın yapılması. |
1772, Polonya'nın ilk bölüşülmesinde , Türkler karşısındaki ilerleyişi durdurmak için Rusya'ya sus payı olarak Polonya'nın büyük bir parçasının işgaline izin verilmesi. |
1774, Safevi imparatorluğunun dağılması |
1775-1783, Amerikan bağımsızlık savaşı |
1789, 1 Mayıs, Etats-Generaux'un toplanması |
1791, Yeni Fransız anayasalarının hazırlanması |
1793, Polonya'nın ikinci bölüşülmesi. |
1794, Robespierre'in öldürülmesi. |
1795, Polonya'nın üçüncü bölüşülmesi, ile Rusya sınırlarını, batıda Vistül Irmağı'na kadar genişlemesi. |
1799, Napoleon'un bir darbe ile iktidara getirilişi. |
1803, Sırpların Osmanlı'ya başkaldırması, |
1807, İlk buharlı geminin Robert Fulton tarafından yapılması. |
1812-1815, Napoleon'un Avrupa devletleri koalisyonunca yenilgiye uğratılması |
1815, Viyana Konferansı, sonucu barış anlaşmasının yapılması. |
1821-1830, Yunan devrimi. |
1830, Cezayir'in Fransızlarca işgali. |
1833, Köleliğin, Büyük Britanya'nın yönetimindeki tüm ülkelerde kaldırılması. |
1839-1841, Afyon Savaşı. |
1839, Tanzimat Fermanı'nın ilanı. |
1840, posta sisteminin Büyük Britanya'da kuruluşu. |
1840'lar demiryolları ağı yapımının başlayışı. |
1848 devrimleri |
1848-1852, Fransa'da, III. Napoleon'un devlet başkanlığında cumhuriyet dönemi |
1854, Japonya'nın kabuğuna çekilme politikasını bırakıp dışa açılmak zorunda kalışı. |
1856, Islahat Fermanı'nın ilanı |
1859, İtalya'nın Kont Cavour'un çabalarıyla birleştirilmesi |
1859, Darwin'in canlıların evrimi kuramını ortaya atması |
1861-1865, Amerikan iç savaşı |
1863, ABD'de köleliğin kaldırılması |
1869, Süveyş Kanalı'nın açılışı |
1870-1871, Prusya'nın Fransa'yı yenilgiye uğratması. |
1871, Almanya'nın, Bimarck'ın çabalarıyla birleştirilmesi |
1878-1908, Abdülhamid II'nin iktidarı dönemi |
1885, Hindistan Ulusal Kongresi'nin (Kongre Partisi'nin) kurulması |
1888, köleliğin Brezilya'da kaldırılması |
1889, İkinci Enternasyonal'in kuruluşu |
1889, Japon İmparatoru Meiji'nin Bismarck Almanyasını örnek alan bir Anayasa çıkarması; Diyet'in kurulması |
1893, Havai Adaları'nın ABD topraklarına katılması |
1900, Batılı devletlerin gönderdikleri uluslararası birliğin Pekin'i ele geçirmesi. |
1904-1905, Rus-Japon savaşı beklenmeyen sonuçla Japonların yenmesi. |
1905, Hindistan Müslüman Birliği'nin kurulması |
1906, Rusya'nın, parlamenter organa sahip olması. |
1908, Jön Türkler'in iktidara ortak olmak isteğiyle, Abdülhamid'i deviren darbeyi gerçekleştirmeleri. |
1910, Japonların Kore kralını indirip, Kore Yarımadası'nı ülkelerine katmaları. |
1912, Mançu hanedanının yakılıp, Çin Cumhuriyetinin kurulması. |
1912-1913, Balkan Savaşları ile Balkanlardaki toprakların kaptırılması. |
1914, Berlin-Bağdat demiryolunun başlaması. |
1914, Panama Kanalı'nın açılması. |
1914-1919, Birinci Dünya Savaşı. |
1915, Japonlar'ın, Çin'deki özel ayrıcalıklarını, öne sürdükleri "Yirmi Beş İstek" ile artırmaya kalkmaları. |
1917, 6 Nisan, ABD Kongresi'nin Almanya'ya savaş ilanı, |
1917, Kasım, İkinci bir devrimci hükümet darbesinin Sosyal Demokrat seçilmesi, |
1918, Ekim, Alman ve Avusturya hükümetlerinin Başkan Wilson'un barışın dayandırılacağı "On Dört Nokta"sını kabul etmeleri. |
1918-1920, Rusya'da ve Rusya'nın sınır ülkelerde iç savaş |
1919, Paris Barış Konferansı'nın Rusya'daki durumu ele almaya kalkmayıp, savaşı yitiren Almanya, Avusturya ve Osmanlı hükümetlerine barış koşullarını zorla kabul ettirmeleri. |
1921, Çin Komünist Partisi'nin kurulması. |
1922, Faşizmi İtalya'da iktidara getiren hükümet darbesi. |
1922, Lenin'in "Yeni Ekonomik Politikası"nı (NEP) ilan etmesi. |
1923, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması |
1925, Abdülaziz İbni Suud'un Arabistan Yarımadası'nı fethedip, Mekke'nin ve Medine'nin denetimini eline geçirmesi. |
1929, New York borsasının çökmesiyle ABD'de 1920'lerin hızlı ekonomik gelişmesinin sona ermesi. |
1930'lar, Japon yayılmasının yeniden canlanışı. |
1930'lar, Amerikan Başkanı Franklin D. Roosevelt'in "New Deal" politikası. |
1931, Japonların Mançurya'yı istila etmesi. |
1932, Irak'ın formal olarak bağımsızlığını kazanması. |
1938 Eylül, Çekoslovakya'nın Almanların yaşadığı bölgelerinin Almanya'ya geçirilmesi. |
1939, 1 Eylül, Hitler'in Polonya'ya saldırması. |
1939-1945, İkinci dünya Savaşı. |
1940 ilkbaharı, Almanların Danimarka'yı ve Norveç'i ele geçirmeleri. |
1941, 22 Haziran, Hitler'in savaş duyurusunda bulunmadan Rusya'ya saldırması. |
1942, Kasım'ı 1943 Şubat'ı, Ruslar'ın Almanlar'ı geri püskürtmeleri. |
1943, Temmuz'u, Mussolini'nin, İngiliz-Amerikan birliklerinin İtalya'ya çıkmasıyla iktidardan düşmesi, İtalya'nın savaştan çekilmesi. |
1944, 6 Haziran, İngiliz-Amerikan birliklerinin Normandiya çıkartması. |
1945, 1 Mayıs, Hitler'in kendini öldürmesi, Alman başkomutanlığının teslim belgesini imzalamaları. |
1945, Hiroşima'ya ve Nagazaki'ye atom bombalarının atılması. |
1946, Türkiye'de çok partili hayata geçiş. |
1947, İsrail Yahudi devletinin kurulması. |
1947, Hindistan'ın İngiltere'den çekilmesi. |
1947, Birleşmiş Milletler'in Filistin'in Araplar ve Yahudiler arasında bölüştürülmesi, kararı. |
1947, Truman Doktrini |
1948, Ghandi'nin öldürülmesi. |
1948 (ve 1956, 1967, 1973) Yahudi-Arap savaşları |
1949, NATO'nun kurulması. |
1949, komünistlerin, Kuomingtang'a karşı kesin zafer kazanıp Çin'in yönetimini ele geçirmeleri. |
1949, ilk Rus atombombası denemesi |
1950, Kuzey Kore komünist yönetiminin Güney Kore'ye saldırmasıyla Kore Savaşı'nın çıkışı. |
1953, Kore Savaşı'nda ateşkes |
1953-1954, Rusların, Amerika'dan birkaç ay sonra hidrojen bombalarını patlatmaları. |
1954, Vietnam'ın Fransız egemenliğinden kurtulması. |
1956, Macarların ülkelerindeki komünist rejime başkaldırmaları. |
1956, Süveyş bunalımı |
1957, Rusya'nın uzaya uydu gönderen ilk ülke oluşu. |
1957, Roma Andlaşması ile AET'nin kurulması. |
1958, Suriye ile Mısır'ın birleşmesi. |
1961, Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılması. |
1962, Fransa'da halkoyu yoklamasının Cezayir'e bağımsızlıktan yana sonuç vermesi. |
1964, Vietnam'da Amerikan askeri etkinliklerinin başlayışı. |
1966, De Gaulle Fransası'nın NATO'dan çekilerek mutlak egemenlik hakkını elinde tutmayı seçmesi. |
1967, İsrail ile Arap devletleri arasında Ekim Savaşı |
1969, ABD uzay gemilerinin ay'a inip dönmeyi başarmaları. |
1970, Sovyetler Birliği'nin ticaret ve yatırım olanakları yolunda Federal Almanya ile görüşmelere başlaması. |
1973, Ocak, İngiltere, İrlanda ve Danimarka'nın Avrupa Topluluğu'na tam üye olmaları. |
1975, Yumuşamanın göstergesi olan Helsinki Anlaşması |
1978, Çin Halk Cumhuriyeti'nde Deng Şaoping'in önderliğinde ekonomik reformların başlaması. |
1979, Mısır ile İsrail arasında Camp David Andlaşması'nın imzalanması. |
1979, İran'da Ayetullah Humeyni önderliğindeki İslamcıların bir devrimle yönetimi ele geçirmesi. |
1979, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal etmesi. |
1980-1988, İran-Irak savaşı |
1981, Ocak, Yunanistan'ın AT'ye tam üye olması. |
1985-1991, Ülkesinde glasnost ve perestroika'yı uygulamaya çalışacak olan Michael Gorbachev'in başkanlık süreci. |
1986, Ocak, İspanya ve Portekiz'in AT'ye tam üye olması. |
1987, Temmuz, Avrupa Tek Senedi'nin (Single Act) kabul edilmesi. |
1988, Nisan, Türkiye'nin AT'ye tam üyelik başvurusunda bulunması. |
1989, Doğu Avrupa'da marksist ekonomilerin çökmesi. |
1989, Kasım, Berlin Duvarının yıkılması. |
1990, Sovyetlerin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesi. |
1990, Ağustos, Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi |
1990, Ekim, Almanyaların birleşmesi |
1991, Aralık, Bağımsızlık Devletler Topluluğu'nun kurulması. |
1995, Ocak, İsveç, Finlandiya ve Avusturya'nın Avrupa Birliğine tam üye olmaları. |
1996, Ocak, Dayton Barış Andlaşması ile Bosna Savaşı'nın sona ermesi... |